Οι πιο ωραίες χυλοπίτες είναι οι χειροποίητες, οι σπιτικές, όλοι το ξέρουν αυτό!
Αυτός είναι και ο κυριότερος λόγος που μπαίνει κάποιος στη διαδικασία να τις φτιάξει στο σπίτι κι όχι να τις αγοράσει από το ράφι.
H σταθερή εικόνα των καλοκαιριών των παιδικών μου χρόνων είναι τραπέζια και κρεβάτια στο σπίτι που επιστρατεύονταν για να “ξεράνουμε” τις χυλοπίτες.
Τότε η μητέρα μου μάζευε χωριάτικα αβγά, φρέσκο κατσικίσιο γάλα κι έφτιαχνε τις χυλοπίτες σε τοπικό εργαστήριο ζυμαρικών, τις έφερνε σπίτι φρέσκιες, μαλακές σχεδόν, τις άπλωνε με επιμέλεια και περίμενε μέχρι να στεγνώσουν εντελώς για να τις αποθηκεύσει.
Φέτος το καλοκαίρι, αποφάσισα να αναβιώσω το έθιμο της χυλοπίτας, όχι όμως των δικών μου παιδικών χρόνων αλλά των παιδικών χρόνων της μητέρας μου, τότε που όλη η διαδικασία για τις χυλοπίτες γινόταν εξ ολοκλήρου στο σπίτι.
Αρκετές δεκαετίες πριν, κατα τους καλοκαιρινούς μήνες, οι νοικοκυρές έφτιαχναν -μεταξύ άλλων- και σπιτικές χυλοπίτες. Τα αβγά ήταν από τις κότες της αυλής, το γάλα επίσης από οικόσιτα ζώα και το αλεύρι από ντόπιες καλλιέργειες.
Γυναίκες της γειτονιάς έβαζαν ένα… χεράκι για να φτιαχτούν οι χυλοπίτες όλου του χρόνου για πολυμελείς συνήθως οικογένειες, όπως καταλαβαίνετε το εγχείρημα ήταν μεγάλο και απαιτούσε αγαστή συνεργασία.
Τα αβγά έπρεπε να χτυπηθούν καλά, το ζύμωμα ήθελε γερά μπράτσα, το άνοιγμα των φύλλων απαιτούσε μαεστρία και το κόψιμο της χυλοπίτας με το χέρι ήθελε εμπειρία και ταχύτητα.
“Μακάρι να ήξερα πόσες χυλοπίτες έχω κόψει όταν ήμουν μικρή” μου είπε η μάνα μου όταν της είπα ότι φέτος το καλοκαίρι θα αναβιώσουμε τη διαδικασία της παραδοσιακής σπιτικής χυλοπίτας της Λακωνίας.
Η διαδικασία έγινε με τον παραδοσιακό τρόπο, το μόνο που δεν ήταν ίδιο ήταν η ποσότητα. Παλιά, κάθε σπίτι για τις χυλοπίτες της χρονιάς, μπορεί να χρειαζόταν 40 με 50 αβγά.
Εμείς, κάναμε τη συνταγή σε… σμίκρυνση. Η ποσότητα των αβγών που σας δίνω σε αυτή τη συνταγή είναι για περίπου 750-800 γραμμάρια ξερές χυλοπίτες.
Αν θέλετε να φτιάξετε περισσότερες για να έχετε μπόλικες για τα μαγειρέματά σας, αυξήστε ανάλογα τις ποσότητες.
ΥΛΙΚΑ (για 750 γρ. χυλοπίτες)
- 200 γρ. σιμιγδάλι ψιλό
- 150 γρ. αλεύρι κίτρινο + 150 γρ. αλεύρι για όλες τις χρήσεις
- 4 αυγά
- 150 ml φρέσκο γάλα
- 1 κ.γλ. αλάτι
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Σε ένα μπολ σπάμε τα αυγά. Προσθέτουμε το αλάτι και το γάλα και χτυπάμε καλά με αυγοδάρτη ή με μίξερ χειρός για 2 λεπτά.
Προσθέτουμε στην αρχή το σιμιγδάλι και ανακατεύουμε. Στη συνέχεια, προσθέτουμε και το μείγμα των αλευρων ζυμώνοντας με τα χέρια.
Η ζύμη θέλουμε να είναι σχετικά σφιχτή και λεία. Βρέχουμε τα δάχτυλά μας με ελάχιστες σταγόνες ελαιολάδου και κάνουμε τη ζύμη μια μπάλα. Την ακουμπάμε στο μπολ και την καλύπτουμε με μεμβράνη τροφίμων. Αφήνουμε τη ζύμη να “ξεκουραστεί” για 1,5-2 ώρες.
Σε ένα σταθερό τραπέζι ή σε ευρύχωρο πάγκο κουζίνας θα ανοίξουμε τα φύλλα.
Κόβουμε το ⅓ από τη ζύμη και το κάνουμε στα χέρια μας μπαλάκι. Η ποσότητα της ζύμης που σας δίνω στη συνταγή είναι για τρία μεγάλα φύλλα.
Πασπαλίζουμε με ελάχιστο αλεύρι την επιφάνεια που ανοίξουμε τα φύλλα και με πλάστη ξεκινάμε το άνοιγμα των φύλλων.
Προσέχουμε το φύλλο να είναι ομοιόμορφο στο πάχος του και να μην είναι πολύ λεπτό. Θέλουμε δηλαδή να έχει τόσο πάχος ώστε να είναι ανθεκτικό στον χειρισμό του όταν θα κόβουμε τις χυλοπίτες.
Απλώνουμε το φύλλο σε μια μεγάλη επιφάνεια για να σταθεί, δηλαδή το απλώνουμε σε ένα κρεβάτι ή άλλο τραπέζι αφού πρώτα το έχουμε καλύψει με τραπεζομάντηλο ή ένα άλλο καθαρό μεγάλο πανί.
Συνεχίζουμε και με την υπόλοιπη ζύμη φτιάχνοντας δύο ακόμη φύλλα.
Τα απλώνουμε κι αυτά πάνω στο πανί. Αφήνουμε τα φύλλα να σταθούν για μισή περίπου ώρα, μέχρι δηλαδή να αρχίσουν να στεγνώνουν και να σκληραίνουν ελαφρά. Μην τα αφήσετε να ξεραθούν, απλώς θέλουμε να στεγνώσουν λίγο για να μπορούμε να κόψουμε εύκολα τις χυλοπίτες χωρίς να κολλάνε.
Τυλίγουμε στον πλάστη το πρώτο φύλλο που φτιάξαμε. Το τυλίγουμε όλο. Δείτε προσεκτικά το βίντεο σε αυτό το σημείο, θα σας βοηθήσει πολύ. Με ένα μαχαίρι κόβετε μια ίσια γραμμή κατά μήκος του πλάστη και του φύλλου που είναι τυλιγμένο σε αυτόν.
Αφήστε το φύλλο να πέσει από τον πλάστη. Θα δείτε ότι έχετε μακρόστενες λωρίδες φύλλου, σαν μακριά λαζάνια.
Κόβετε σε δύο κομμάτια το ενιαίο αρχικό κομμάτι. Μεταφέρετε το ένα μισό σε ένα ξύλο κοπής για να έχετε μεγαλύτερη σταθερότητα και κόβετε σε λεπτές λωρίδες περίπου μισού εκατοστού πάχους. Δίνετε δηλαδή το σχήμα που έχουν οι μακριές χυλοπίτες. Ξεχωρίζετε τις χυλοπίτες μεταξύ τους και τις απλώνετε σε ένα ταψί ή δίσκο για να στεγνώσουν.
Επαναλαμβάνετε τη διαδικασία με τα υπόλοιπα φύλλα.
Μπορείτε επίσης, μπορείτε αν θέλετε να φτιάξετε και μικρές τετράγωνες χυλοπίτες, κόβοντάς τις σε μικρά τετραγωνάκια με το μαχαίρι.
Απλώνετε όλες τις χυλοπίτες, χωρίς να τις στοιβάξετε, και τις αφήνετε να στεγνώσουν σε σκιερό σημείο χωρίς υγρασία. Ιδανικά, οι χυλοπίτες στεγνώνουν σε ένα δωμάτιο που αερίζεται επαρκώς και που δεν μπαινοβγαίνουμε συχνά ώστε να εξασφαλίσουμε ότι ο χώρος είναι σχετικά καθαρός και χωρίς σκόνη. Τις ανακατεύουμε με καθαρά χέρια 1-2 φορές την ημέρα.
Οι χυλοπίτες χρειάζονται περίπου 6-7 μέρες για να ξεραθούν σωστά.
Αποθηκεύουμε τις χυλοπίτες σε βάζα.