”Όταν θα έρθεις στο σπίτι μου στη Νέα Σμύρνη θα σου κάνω το κρεας με το καρυ, θα σ’ αρέσει” μου είχε πει η γιαγιά Μαρίκα, η αγαπημένη γιαγιά του Κώστα, όταν την πρωτογνώρισα πριν από κάμποσα χρόνια. Όπου “κρεας” ήταν φυσικά το μοσχάρι και το κάρυ το βασικό και αγαπημένο της μπαχαρικό. Το φιλέτο μοσχαριού μαγειρεμένο με κάρυ, σκόρδο και λεμόνι ήταν ουσιαστικά ένα ψητό κατσαρόλας με μπόλικο ζουμί που σε αυτό έβραζαν οι κολασμένα νόστιμες πατάτες.
Η γιαγιά Μαρίκα ήταν γέννημα Κωνσταντινοπολίτισσα, το μικρότερο παιδί μιας ευκατάστατης οικογένειας ποτοποιών. Όταν ο πατέρας χάθηκε, η γιαγιά ήρθε σχεδόν άξαφνα στην Αθήνα, στα μέσα της δεκαετίας του ‘30, μαζί με τους δύο αδελφούς και τη μητέρα τους Λωξάντρα, σε ηλικία μόλις 8-9 ετών. Επειδή όμως ενός κακού μύρια έπονται, η γιαγιά χάνει και τη μητέρα της λίγα χρόνια αφού εγκαθίστανται στην κατοχική Αθήνα και η ίδια περνά κάποια χρόνια εσώκλειστη σε ορφανοτροφείο-σχολείο θηλέων. Παντρεύεται σε νεαρή ηλικία τον -μουσικό στο επάγγελμα- παππού Κώστα και αποκτούν μια κόρη, την Αλέκα.
Η γιαγιά Μαρίκα ήταν μια αξιαγάπητη γυναίκα, δοτική, τρυφερή, ανεξάρτητη, φοβερά εργατική και περήφανη. Αγαπούσε πολύ την ζωηρή παρέα, τα ταξίδια, τις βόλτες στη θάλασσα, την κόρη, τα εγγόνια της και τον “Σωτήρη της”, τον δεύτερο και πολυαγαπημένο σύζυγό της.
Η γιαγιά δεν ήταν μια βέρα Κωνσταντινοπολίτισσα μαγείρισσα, η ίδια δεν είχε και τόσες μνήμες από τη ζωή στην Πόλη, αφού την είχε εγκαταλείψει πολύ μικρή, ούτε μεγάλωσε στο κλασικό σχήμα οικογένειας για να πάρει τις παραδόσεις της. Ωστόσο τα πεθερικά της από τον πρώτο γάμο της, που πολύ συχνά μνημόνευε με περισσή αγάπη, είχαν σταθεί για την ίδια σαν γονείς. Πρόσφυγες οι ίδιοι, είχαν έρθει στην Ελλάδα από την Πρίγκηπο και “μπόλιασαν” στη νεαρή νύφη τους αρκετές από τις συνήθειες της Πόλης.
Ο δεύτερος σύζυγος της γιαγιάς ήταν ένας “σωστός τζέντλεμαν” κατά τη σύμφωνη γνώμη όλων στην οικογένεια, ένας άνθρωπος ευγενικός, μορφωμένος, πολυταξιδεμένος, γεννημένος στο Σουδάν, που είχε ζήσει πολλά χρόνια στον Λίβανο και το Λονδίνο.
Όπως καταλαβαίνετε η γιαγιά Μαρίκα, καθότι και δεκτική ως άνθρωπος, απέκτησε μια κουλτούρα αρκετά διευρυμένη. Λάτρευε τα καρυκεύματα, τις καυτερές γεύσεις, τις σάλτσες, τα τουρσιά, τα ανατολίτικα σιροπιαστά γλυκά, γι’ αυτό και τα φαγητά της μοσχοβολούσαν κύμινο, κάρυ, δάφνη, μπαχάρια και κανέλα.
Γνώρισα τη γιαγιά όταν εκείνη δεν ήταν στην ακμή της, σωματικά κυρίως. Ζούσε στο λιλιπούτειο ισόγειο διαμέρισμά της κοντά στην Αγία Φωτεινή, στην αγαπημένη της Νέα Σμύρνη. Της άρεσε να δείχνει φωτογραφίες από τα -πάμπολλα- ταξίδια της και να αναφέρει λεπτομέρειες σαν να είχε γυρίσει μόλις από αυτά. Μιλούσε πολύ συχνά για τα παιδικά της χρόνια κι ας ήταν τραυματικά, πάντα μου έδινε την αίσθηση ότι ήταν ένα είδος ψυχοθεραπείας για εκείνη να γυρνάει πίσω στο χρόνο. Καμάρωνε για την μοναχοκόρη της και τα τους δύο εγγονούς της, τον Κώστα και τον Δημήτρη, που υπεραγαπούσε.
Εκείνο που θαύμαζα και εξακολουθώ να θαυμάζω σε εκείνη είναι ότι ήταν ευγνώμων για τη ζωή που έζησε και για το ότι οι δυσκολίες δεν έκαμψαν ούτε λεπτό την περηφάνια της. Είχε αυτό το μεγαλειώδες γνώρισμα που λίγοι άνθρωποι διαθέτουν, να νιώθουν πλήρεις, αξιοπρεπείς και ήρεμοι με ο,τι τους έχει δώσει η ζωή, ως την τελευταία μέρα της.
ΥΛΙΚΑ
- 4 κομμάτια μοσχάρι (χρησιμοποίησα σπαλομίτα, μπορείτε να μαγειρέψετε οποιοδήποτε κομμάτι του ζώου κατάλληλο για κατσαρόλα)
- 4 μέτριες πατάτες
- 1 κοφτή κουταλιά της σούπας κάρυ
- 200 ml κρασί λευκό ξηρό
- 1-2 σκελίδες σκόρδο
- χυμός λεμονιού (1-2, αναλόγως πόσο ζουμερά είναι)
- 50 ml ελαιόλαδο
- αλάτι και πιπέρι
ΕΚΤΕΛΕΣΗ
Σε ρηχή κατσαρόλα με βαρύ πάτο αδειάζουμε το ελαιόλαδο και το αφήνουμε να ζεσταθεί. Ρίχνουμε το σκόρδο και μετά ακουμπάμε τα κομμάτια του κρέατος στο ζεστό τηγάνι χωρίς το ένα να καλύπτει το άλλο, έτσι ώστε να ροδίσει καλά το κάθε κομμάτι.
Ρίχνουμε αλάτι και πιπέρι. Όταν ροδίσει η μια πλευρά και ξεκολλάει εύκολα από το τηγάνι, γυρίζουμε τα κομμάτια του κρέατος από την άλλη πλευρά. Προσθέτουμε λίγο αλάτι και πιπέρι ακόμα και αφού ροδίσει το κρέας καλά, το σβήνουμε με το κρασί.
Αφήνουμε 2-3 λεπτά να εξατμιστεί το αλκοόλ.
Έχουμε καθαρίσει και κόψει τις πατάτες σε μεγάλα κομμάτια, “κυδωνάτες”, τους ρίχνουμε αλάτι και πιπέρι και τις αδειάζουμε στην κατσαρόλα με το κρέας.
Ρίχνουμε το κάρυ στο φαγητό, προσθέτουμε λίγο νερό, περίπου μισό φλιτζάνι, σκεπάζουμε την κατσαρόλα, χαμηλώνουμε την ένταση της φωτιάς και αφήνουμε να μαγειρευτεί μέχρι να γίνει το κρέας τρυφερό και οι πατάτες μαλακές. Αυτό δεν θα πάρει πάνω από 1 ½ – 2 ώρες.
Λίγο πριν κατεβάσουμε την κατσαρόλα από τη φωτιά στύβουμε ένα λεμόνι κι αν είναι μικρό στύβουμε και δεύτερο.
Αφήνουμε μερικά λεπτά ακόμη να μαγειρευτεί και είμαστε έτοιμοι. Τα υπόλοιπα τα ξέρετε… Λίγο φρέσκο ψωμί, μια ωραία γραβιέρα και το κρασί που σας αρέσει.
